Twintig vleesveehouders hebben zich ruim een jaar laten onderdompelen in de mogelijkheden van een natuurinclusieve vleesveehouderij tijdens de cursus Natuurlijk! Vleesvee van stichting Natuurinclusieve Landbouw Limburg. De sector is al heel natuurinclusief, vindt organisator Judith Deusings, maar hoe halen individuele bedrijven hier voordeel uit?
Daarmee gingen de deelnemers in verschillende bijeenkomsten aan de slag. ‘Vleesveehouders zijn vaak al erg extensief. De insteek van deze cursus was om hun kennis over natuurinclusieve landbouw te vergroten, denk daarbij aan stikstofbinding, biodiversiteit en kruidenrijk grasland. Hoe kunnen deze praktijken positief bijdragen aan de bedrijfsvoering en diergezondheid’, vertelt Judith Deusings, die de cursus heeft georganiseerd.
Luc Packbier en Tim Hupperetz waren twee van de deelnemers. Packbier (28) runt samen met zijn broer Philippe een agrarisch bedrijf in Oirsbeek. Ze hebben zo’n 220 zoogkoeien en een akkerbouwtak met uien, aardappels, suikerbieten, granen, luzerne en maïs. ‘Het graan, de luzerne en maïs worden verbouwd voor de zoogkoeientak’, vertelt de jonge agrariër. ‘De kalveren blijven de gehele weideperiode bij hun moeder. Stieren worden op het bedrijf zelf afgemest en vinden hun weg tot de consument via een lokaal gelegen slager.’
Luc Packbier bij de zoogkoeien met zijn hond Nova.
Hupperetz (36) heeft samen met zijn ouders een gemengd agrarisch bedrijf in Schinveld. Hij werkt er sinds 2014 fulltime. Ze hebben Blond d’aquitaine vleesstieren en daarnaast teelt de familie suikerbieten, maïs en granen. Ook passen ze op een deel van hun percelen agrarisch natuurbeheer toe, zoals het korenwolfbeheer waarvoor met name luzerne wordt verbouwd. Volgens Deusings voorbeelden dat vleeshouders al direct een voorsprong hebben door hun natuurinclusieve manier van werken.
Vleesveehouder Tim Hupperetz
Voor Packbier is hun manier van werken doelbewust. ‘We hebben gekozen voor deze bedrijfsopzet, omdat we met de combinatie van de twee bedrijfstakken een gesloten bedrijf kunnen voeren waarbij kringlooplandbouw vooropstaat.’
Ook Hupperetz zegt dat de combinatie een groot deel van het veevoer, waaronder maïs, granen, hooi en luzerne, voor het vleesvee in de directe omgeving van het bedrijf worden geteeld. ‘Ook wordt de humusrijke stromest gebruikt voor de bemesting van de akkerbouwpercelen en de optimalisering van de organische bodemstructuur. Hooi en luzerne afkomstig van percelen waarop wij agrarisch natuurbeheer uitvoeren, kunnen op deze wijze goed worden benut.’
Kosten laag houden
Zijn collega-vleesveehouder ziet als grootste voordeel dat deze combinatie elkaar op een goede manier aanvult, waardoor ze de kosten laag kunnen houden. ‘Anderzijds grazen onze runderen in de zomer in natuurgebieden. Hierdoor houden ze de natuurgebieden open, en geven ze ruimte aan plantensoorten die anders in verdrukking zouden komen.’
Het animo voor deze cursus geeft aan dat er behoefte is aan kennisdeling en vleesveehouders nog meer bezig willen zijn met natuurinclusieve landbouw. De reden voor Hupperetz om zich in te schrijven voor de cursus was kennisontwikkeling en het opdoen van nieuwe ideeën. ‘Ik hoopte te leren op welke wijze reststromen uit het natuurbeheer optimaal in een vleesvee rantsoen ingepast kunnen worden.’ Het doel voor Packbier was om te kijken hoe ze hun natuurinclusieve bedrijfsvoering nog verder kunnen implementeren binnen hun bedrijf.
Het viel organisator Deusings op dat de deelnemersgroep zelf actief aangaf waar ze behoefte aan had. ‘Voor vleesveehouders is er weinig aanbod qua studieclubs of kennisuitwisseling. Het is een kleine sector. In Limburg wordt er niet zoveel voor hen georganiseerd’, heeft ze de indruk. ‘Dit was voor hen een kans om elkaar beter te leren kennen, in een groep over bepaalde onderwerpen te praten, kennis uit te wisselen en een netwerk op te bouwen. Ze konden ook inhoudelijk de verdieping zoeken.’
Een van de thema’s die Packbier erg interessant vond was agroforestry. Wim Govaerts deelde het verhaal dat bomen en struiken kunnen bijdragen aan de mineralenvoorziening van runderen. ‘De mineralenvoorziening is bij de zoogkoeienhouderij een belangrijk thema dat niet onderschat mag worden. Dit kan er in de toekomst voor zorgen dat we bij een eventuele aanplant rekening kunnen houden met bepaalde soorten struiken waardoor deze op hun natuurlijke wijze bijdragen aan de mineralenhuishouding van de koe.’
Een gedeelte van de cursus ging – mede op verzoek van de deelnemers zelf – over het opstellen van een rantsoenberekening en het belang van vitamine en mineralen in het rantsoen. ‘Dit werd gekoppeld aan voeropname, vleesaanzet en diergezondheid’, vertelt Hupperetz. ‘Zeker ook waardevol omdat via haarmonsters van eigen vleesstieren inzicht werd gegeven in de vitamine- en mineralenvoorziening op het eigen bedrijf.’
Deze twee deelnemers kijken positief terug op de cursus. ‘De presentaties en zeker ook de verschillende bedrijfsbezoeken waren leerzaam. Ook geeft zo’n cursus de mogelijkheid om onderling informatie uit te wisselen over de opgedane ervaringen’, zegt de agrariër uit Schinveld.
Voor zijn collega uit Oirsbeek was het ook succesvol, mede dankzij de verschillende onderwerpen die aan bod kwamen. ‘Het meest waardevolle aan de cursus vond ik het afwisselende programma, waarbij ook werd verteld hoe je deze facetten in de praktijk kunt toepassen.’
Interactie
Packbier vindt het verder leuk om andere agrarisch ondernemers te leren kennen en van hen te horen hoe het stukje natuurinclusief binnen hun bedrijf wordt toegepast. ‘Doordat de bijeenkomsten vaak werden georganiseerd bij een agrarische ondernemer, merkte je dat er een goede interactie tussen de groep was. Dat zorgde voor een goede afwisseling aan vragen en opmerkingen.’
Ook organisator Deusings kijkt terug op een geslaagde cursus. ‘Wat maatschappelijk gewenst is, maken deze bedrijven waar in hun dagelijkse praktijk. Doordat er vaak nevenactiviteiten op een vleesveebedrijf zijn, staan deze ondernemers dichtbij de mensen. Ook staat een groot deel van de deelnemers zelf in voor de afzet van het vlees. Hierdoor hechten ze extra veel waarde aan hun product en de beleving ervan. Als natuurinclusieve vleesveehouderij hebben ze een goed verhaal.’ En hun verhaal en ervaringen delen ze nu ook meer met elkaar dankzij dit project.’
